روز جهانی جهانگردی :

*** روز جهانی جهانگردی: 

بر اساس مطالعات WTO پیش بینی می‌شود که تعداد جهانگردان جهان تا سال 2010 به یک میلیارد نفر برسد که درآمدی بالغ بر 1550میلیارد دلار عاید کشورهای جهان می‌کند.از سوی دیگر میزان اشتغالزایی در بخش جهانگردی 11/2 برابر سریع تر از سایر بخش‌ها عنوان شده است، چرا که این صنعت بیش از 100میلیون شغل در سراسر جهان ایجاد می‌کند.

به گزارش خبرنگار ایسنا بر اساس آمار WTO رکورد گردشگران جهان با رشد 10درصدی به 760میلیون نفر رسیده است و پیش بینی می‌شود در سال 2005 صنعت گردشگری جهان رشدی در حدود 5 تا 8 درصد داشته باشد.

بر اساس همین مزایای اقتصادی است که کارشناسان بر ضرورت نگاه کلان اقتصادی به صنعت گردشگری در دولت جدید تاکید می‌کنند.

عدم نگاه اقتصادی مانعی برای توسعه گردشگری

پروفسورصحرائیان از جمله کسانی است که معتقد است: تاثیرات شگرف گردشگری در کاهش نرخ بیکاری، افزایش سطح درآمد ملی و تامین منابع انرژی و رونق بازار صنایع دستی که طبق آمار موجود 10 میلیون نفر از آن ارتزاق می‌کنند، تنها بخشی از مزایای ویژه‌ی پرداختن به این صنعت است.

وی به ایسنا می‌گوید: گردشگری از دهه‌ی 60 توسط اقتصاددانان توسعه در ردیف صنعت قرار گرفت و به عنوان صنعت توریسم در سطح جهان مطرح شد وآنگونه در میان کشورهای جهان همانگونه مورد توجه قرار دارد که در کشور ما نفت مورد توجه قرار گرفت.

به گفته‌ی وی، به ازای هر گردشگر ورودی 4 تا 10 شغل ایجاد می‌شود که در محاسبات اقتصاددانان توسعه این روند با احتساب مشاغلی در بخش‌های تولیدی و خدماتی برای هر گردشگر، ایجاد شغل به 15 تا 18 نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم می‌رسد. اگر هزینه‌ی ایجاد هر شغل ایجاد شده را به دقت محاسبه کنیم، می‌بینیم که برای هر فرصت شغلی در بخش خدمات و صنعت بین 12 تا 25 هزار دلار سرمایه‌گذاری نیاز است، حال آنکه برای صنعتی چنین درآمدزا، حجم سرمایه‌گذاری بسیار اندک است.

وی با اشاره به سیاستگذاری کشورهای موفق در گردشگری افزود: درچنین کشو‌رهایی دولت تمام توان خود را صرف ایجاد زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری در جهت تامین امکانات می‌کند و اجازه می‌دهد تا سرمایه‌گذاری دیگر بخش‌ها در جریان مبادلات گردشگری و برای ایجاد خدمات و محصولات جدید توریستی هزینه شود. به همین دلیل است که سطح بهره‌وری سرمایه‌گذاری در این کشورها به شدت افزایش می‌یابد.

صحرایئان تاکید کرد: در آمار گردشگری خاورمیانه بین سال‌های 46 تا 56 ایران اولین جایگاه گردشگری را دارا بود، در حالیکه کشوری مانند مصر با وجود آثار تاریخی فراوان و یکی از اعجاب هفتگانه جهان در ردیف چهاردهم قرار گرفته بود.

این اقتصاددان ادامه داد: در حال حاضر بیش از 49 درصد منابع انرژی کشور مصر و 37 درصد منابع ترکیه از محل گردشگری تامین می‌شود، در حالی که ما در کشورمان در همین حدود منابع نفتی را استخراج و صادر می‌کنیم.

وی همچنین یادآور شد: کشور اسپانیا با داشتن کمترین جاذبه‌های تاریخی و توریستی سالانه در حدود 30 تا 40 میلیارد دلار را کسب می‌کند و یا کشور عربستان که در اوایل دهه‌ی 80 در برنامه‌ریزیهای کلان خود و با جداسازی حج از ردیف خدمات زیارتی و تبدیل آن به یکی از صادرات غیرنفتی خود سالانه 30 میلیارد دلار از این منبع را به دست می‌آورد.

به گفته‌ی وی، عربستان به دلیل نداشتن کالاهای صادراتی غیرنفتی سالانه 24 تا 30 میلیارد دلار از محل گردشگری زیارتی را بدست آورد.

این اقتصاد دان اضافه کرد: گردشگری امروز به انواع مختلفی از جمله گردشگری تجاری، زیارتی، علمی، پژوهشی، فرهنگی، طبیعت‌گردی و ... تقسیم می‌شود که هر کدام تسهیلات و امکانات خاصی را می‌طلبد که متاسفانه ما در اطراف تخت جمشید که یک جاذبه‌ی بین‌المللی در کشورمان است، هم حداقل این امکانات و تسیهلات را نداریم.

وی با اشاره به وجود 8 میلیون بیکار و زیرفقر بودن 51 درصد از مردم کشورمان تاکید کرد: با همه‌ی کبموداتی که در صنعت گردشگری داریم، دولت موظف است جهت بهبود وضع معیشتی و درآمدزایی مردم از این منبع سرشار که تا کنون بلااستفاده مانده است، بهره‌برداری کند و اتکای اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی را با جایگزین کردن درآمدهای گردشگری کاهش دهد.

 موازنه منفی جهانگردی در ایران یک خطر است

محمد شیری، کارشناس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری معتعقد است: سالانه 500هزار گردشگر خارجی وارد کشورمان می‌شوند که جزو کشورهای حوزه خاورمیانه هستند وعموما در زمینه تولید جهانگردی فعال نیستند.

وی اظهارداشت :درآمد جهانگردی در سطح بین المللی ‌622 میلیارد دلار و هر جهانگرد از اروپا و آمریکا بین ‌500 تا ‌700 دلار هزینه می‌کند، در حالی که این رقم در ایران به کمتر از ‌500 دلار می‌رسد. آنچه برای کشور ما خطر جدی محسوب می‌شود، موازنه منفی در جهانگردی است، چرا که در ازای هر یک میلیارد دلار درآمد جهانگردی که عاید کشور می‌شود، ‌4 میلیارد و ‌200 میلیون دلار توسط ایرانیان جهانگرد در خارج از کشور هزینه می‌شود.

به عقیده این کارشناس: در کشورهای توسعه یافته ‌10 درصد از نیروی کار در بخش جهانگردی فعال‌اند، در حالی که در ایران تنها ‌50 هزار نفر در این بخش مشغول بکارند.

وی با اشاره به اینکه تا سال ‌2010 ، یک میلیارد نفر در سطح بین‌المللی به جهانگردی خواهند پرداخت، گفت: دولت باید با ایجاد راهکارهای مناسب، قریب ‌1/5 میلیون نفر را در بخش جهانگردی وارد بازار کار کند.

 گردشگری 2 برابر نفت سود دارد

دکتر علیرضا رازی معتقد است: استفاده صحیح از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های گردشگری ایران می‌تواند سودی معادل 2 برابر ذخایر نفتی را به کشور سرازیر کند. آمارها نشان می‌دهد که بین 400 تا 600 میلیارد دلار از درآمد کشورها از صنعت توریسم تامین می‌شود که متاسفانه علیرغم جایگاه تاریخی و ویژگی‌های طبیعی ایران، کشورمان در این کسب درآمد جایگاهی ندارد.

وی اضافه کرد: اگر با توجه به مزایای صنعت گردشگری و تاثیر اقتصادی توسعه این صنعت در درآمدزایی و اشتغالزایی بتوانیم تنها به 30 درصد از درآمد صنعت توریسم جهان دست پیدا کنیم، می‌توانیم سالانه سودی 2 برابر ذخایر نفتی را به کشور وارد کنیم. نگاه اقتصادی به صنعت گردشگری می‌تواند تمامی جوانب فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و ... آن را نیز دربر گیرد، چرا که لازمه توسعه این صنعت و چرخه اقتصادی آن در درجه اول مهیا کردن بسترها در ابعاد دیگر آن است.

دکتر رازی یادآور شد: قراردادن گردشگری در اولویت‌های اقتصادی کشور تمامی ابعاد علمی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را پوشش می‌دهد و حتی برگزاری انواع تورهای علمی، ادبی، هنری را با مزیتهای خاص خود و بویژه منافع اقتصادی در کشور بهینه می‌کند.

رجبعلی خسروآبادی مشاور معاون فرهنگی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشورتاکید کرد: ایران در مقایسه با سایر کشروها در حوزه‌ی فرهنگ و دینداری از فضای گردشگری مناسب‌تری برخوردار است.: بیشتر توانمندی‌های کشور ما برای جذب توریست مساله فرهنگ و ملیت است، یعنی به خاطر قدمتی که کشور ما دارد بیشترین جذابیت را در حوزه‌ی فرهنگ و تمدن دارد.

وی افزود: بسیاری از کشورها قادرند در حوزه‌های دیگر راحت‌تر فضاسازی کنند، ولی کشور ما در حوزه‌ی فرهنگ و دینداری توانسته از مزیت نسبی لازم برخوردار شود. مزیت نسبی در حوزه‌ی فرهنگی به این معنی نیست که ما در حوزه‌های دیگر فعالیت نداریم بلکه در این حوزه‌ها جذب گردشگری ما پایین‌تر است.

وی معتقد است: مزیت نسبی ما در حوزه‌ی فرهنگی همانند تولید تک محصولی است و زمانی که اقتصاد کشور به یک محصول اکتفا کند، قطعا ضربه‌پذیری آن بالا می‌رود و در حوزه‌ی گردشگری هم وضع به همین منوال است. اگر ما فقط به حوزه‌ی توریسم فرهنگی فکر کنیم و از سایر حوزه‌ها غافل شویم، تاثیر منفی بر گردشگری کشور می‌گذارد.

به اعتقاد وی، بهترین برنامه‌ریزی این است که از بخش‌های مختلف بتوانیم کالاها و خدماتی را ارائه دهیم که متنوع باشد و بتوانیم با تاثیرات محیطی مقابله مناسبی داشته باشیم به عنوان مثال کشورهای عربی توانسته‌اند در زمینه‌ی گردشگری به یک انسجام مناسبی برسند، ولی کشور ما هنوز به یک زنجیره‌ی واحد در زمینه‌ی گردشگری دست نیافته است.

 کلیه امکانات توریستی ایران منفعل باقی مانده است

دکتر ابراهمی رزاقی عضو هیات علمی دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه تهران نیزتاکید کرد: صنعت گردشگری در جهان امروز یکی از دغدغه‌های اصلی مسوولان دولتی کشورهای مختلف جهان است. چرا که کسب درآمد از این صنعت جامع تمام منفعت‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ... برای این کشورهاست. در کشور ما که دارای زیارتگاه‌های بزرگ جهان و بزرگترین تاریخ تمدنی منطقه است، کلیه‌ی امکانات استفاده از این صنعت منفعل و بلااستفاده باقی مانده است. در حالی که کشورهای دیگر به خصوص همسایگان خودمان از این امکانات به نفع خودشان استفاده می‌کنند.

وی در گفت‌وگو با ایسنا  یادآور شد: بسیاری از برنامه‌های اقتصاد گردشگری کشورهایی مثل امارات، عربستان و ترکیه، بدون سرمایه‌گذاری ایرانیان به شکست منتهی می‌شود، در حالی که اگر زمینه‌ی بهره‌گیری از توان سرمایه‌گذاری و حتی اگر زمینه‌ی بهره‌گیری از توان سرمایه‌گذاری و حتی خدماتی این افراد در کشور فراهم شود، ایران از نظر جایگاه و تعداد جذب‌ گردشگر یکی از برترین‌ها می‌شود. حجم سرمایه‌گذاری سالانه در صنعت نفت کشور بین یک تا 2 میلیارد دلار است که باید زمینه‌ی همین میزان سرمایه‌گذاری در حوزه‌ی گردشگری توسط مسوولان دولتی و مشارکت بخش خصوصی فراهم شود.

با نگاه سطحی به توریسم به جایی نمی‌رسیم

دکتر رشیدی عضوهیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران خاطرنشان می‌کند: با نگاه سطحی و ظاهری به صنعت گردشگری تا 20 سال آینده هیچ تحولی در این صنعت و اقتصاد گردشگری رخ نمی‌دهد.

وی با اشاره به مهم بودن احیای میراث فرهنگی و حفاظت از جاذبه‌های طبیعی در کشورهای مختلف تصریح کرد: در یک کشور خارجی اگر یک میخ متعلق به نصب چاردهای اقوام پیشین پیدا شود، حفاظت و نگهداری از این میخ یکی از وظایف اصلی هر یک از مسوولان و حتی مردم آن کشور به حساب می‌آید. در حالی که در کشور ما هر روز خبر از نابودی و ویرانی یک اثر تاریخی یا به خطر افتادن یک محیطی طبیعی داده می‌شود.

این تحلیل‌گر مسائل اقتصادی گفت: برای توسعه‌ی گردشگری کشورمان و قرار گرفتن در ردیف یکی از قطب‌های گردشگری منطقه و جهان در مرحله‌ی نخست باید نگاه دولت و مردم را به این صنعت تغییر داد و سپس برای تامین امکانات و زیرساخت‌ها و همچنین پیاده‌سازی یک الگوی موفق گردشگری در کشور گام برداشت. در صنعت توریسم دنیا هر روز تحولات جدیدی رخ می‌دهد که با وجود روند ضعیف این صنعت در کشور ما میزان عقب‌ماندگی ما در این سوژه افزایش می‌یابد.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی درنیز تاکید کرد:با قراردادن گردشگری در ردیف کالاهای صادراتی غیرنفتی و توجه به این صنعت در برنامه‌ریزی و سیاستگذاری‌های کلان اقتصادی می‌توانیم به کسب درآمد اقتصادی از گردشگری امیدوار باشیم.

مـنـبــع :     http://www2.irna.ir ( قبل از سال 2005 میلادی ! ؟ )